|
Tevazu eden yükselir
Namazda maddi faydalar da vard�r. Her �eyden önce, namaz k�lan�n bedeni ve elbisesi devaml� temizdir. Namaz k�lan ki�i büyüklenmez, çünkü namaz�n asl� tevazudur. Kendini tevazuya al��t�r�rsan, bedenin de sana uyar, tevazu kazan�r. Sen tevazuyu gözetince, Allahü teâlâ makam�n� yüceltir.
Ramazan orucunu tut. Y�lda bir ay olan kullu�u yapmayan namert olur, akl� olan namertli�i kendine reva görmez. Kad� gibi �ehrin ileri gelenleri ne zaman oruç tutarlarsa, sen de o zaman tut. Cahillerin sözüne uyarak, bir gün önce tutarak fitneye sebep olma. Oruçla kulun a�z� mühürlenir. Sen bu mührü bütün bedenine, diline, gözüne, aya��na, ete�ine de vurmal�s�n ki oruç senden raz� olsun.
�ahsiyetini ana baban�n verdi�i adla de�il de, kendi gayretinle kazanmaya çal��. Çünkü anan ve baban sana Ahmet, Mehmet gibi bir ad verdi. Oysa senin kazand���n ad, ya âlim, ya hâkim, ya doktor, ya ö�retmen veya sanatkâr olacakt�r. Bu adlar halk aras�nda makbul oldu�unu gösterir.
Tatl� dille konu�may� al��kanl�k haline getir. (Dili tatl� olan�n dostlar� çok olur) demi�lerdir. Ne kadar tatl� söylersen söyle, sözün yerini bilmedikçe söyleme. Çünkü yerinde söylenmeyen söz, tatl� ve güzel de olsa ac� ve çirkin görünür.
S�k�nt�ya dü�ece�in sözü söyleme. Güzel söz söyleyen güzel cevap i�itir. �stedi�ini söyleyen istemedi�ini i�itir. (Kötü söz insan� dinden, tatl� dil y�lan� ininden ç�kar�r) derler.
Birine gelen belaya sevinmezsen, sana gelen belaya da kimse sevinmez. Senden zay�f olana zulmetme, böylece sen de, senden kuvvetli olanlardan zulüm görmezsin.
Çorak yere tohum eken ürün alamaz. Nanköre iyilik eden, çorak topra�a tohum eken gibidir, fayda görmedi�i gibi zarar da görebilir. Fakat iyili�i, lây�k olandan esirgeme.
Elinden iyilik etmek gelmezse, bari halk� iyili�e yönelt. Çünkü (Eddâllü alel-hayri kefâilihî), yani (Hayra yönlendiren, o hayr� i�lemi� gibi olur) buyurmu�lard�r.
Yapt���n iyilikten dolay� pi�man olma ve kötülükten çok sak�n. Çünkü iyili�in ve kötülü�ün kar��l��� ölmeden sana eri�ir. �yilik etti�in ki�inin gönlü ne kadar rahat olursa, senin de gönlüne o kadar rahat erer. Kötülük etti�in ki�inin gönlüne ne kadar s�k�nt� gelirse, senin de gönlüne o kadar s�k�nt� gelir, belki de sen daha çok s�k�nt� çekersin.
�ki yüzlü olma, bu�day gösterip arpa satma, halka kendini iyi gösterip gizlice kötü i�ler yapma, bu riya ni�an�d�r. Riyadan çok sak�n.
�nsan iki hâl üzeredir: Sevinç ve keder. �ster kederli, ister sevinçli ol, kederini ve sevincini öyle birisine söyle ki, üzülünce, o da seninle birlikte üzülsün, sevinince, o da seninle birlikte sevinsin.
�yili�e ve kötülü�e çabuk sevinme ve üzülme, bu çocuklar�n i�idir. Olmayacak �ey için kendinden geçme, yani olur olmaz �ey için kendi durumunu de�i�tirme. Çünkü ak�ll� ki�iler, olur olmaz �ey için kendilerinden geçmezler ve de�me yel ile deprenmezler.
Sevinçli iken bir musibet gelince kederlenme, refaha kavu�unca da hemen sevinme. Ak�ll� ki�iler bunlar� ho� görmezler. Her yoku�un bir ini�i, her zorlu�un bir ferahl��� vard�r. Sevinmenin sonunda bir üzüntü, üzülmenin sonunda bir sevinç vard�r.
|